FTX likidite krizi ve SBF’nin CEO’luk vazifesinden istifa etmesi, bu hafta kripto piyasasında düşüşlere neden oldu. Sıradakinin kim ve hangi şirket olduğu ise merak ediliyor. Kriptokoin.com olarak, kripto para piyasalarına istikamet veren uzman isimlerin yorumlarını sizlere aktarıyoruz.
FTX krizi kontaklı olduğu şirketleri etkiliyor
Değeri 30 milyar doların üzerinde olan kripto para borsası Cuma günü iflas müracaatında bulundu. FTX’te yaşananlar, şirketin mali durumunu ortaya çıkardı. Her detay sonrasında kripto sanayisine olan inançta darbe almış oldu. Birinci hareketlilik Binance’in Salı günü yaptığı açıklamada, rakibi FTX’i kurtarmak için potansiyel bir muahedeyi kabul ettiğini açıkladı. Lakin iflas söylentileri, borsa müşterilerini sadece 72 saat içinde 6 milyar dolar çekmeleriyle sonuçlandı.

Sonrasında Binance, FTX’in bilançosunu gözden geçirdiklerini söyledi ve mutabakattan vazgeçti. Olayın akabinde, düzenleyicilerin FTX’e olan ilgisini daha da arttı. Borsadaki kriz tüm kripto para ünitelerinde düşüşleri de beraberinde getirdi. Beşerler, 2008’deki çöküşü mali krizi başlatan Lehman Brothers ile karşılaştırma yapmalarını sağladı.
10 uzman isim FTX krizi hakkında konuştu
Borsa hakkında konuşan isimlerden biri Larry Summers, eski ABD Hazine Bakanı. Harvard iktisat profesörü, olan Summers bahis ile ilgili şunları söylüyor:
Son birkaç gün içinde kripto sanayisinde neler olup bittiği insanları korkutacak ve düzenleyicileri harekete geçirecek.

Summers, FTX’in Lehman tipi bir çöküşe yol açma riskinin olup olmadığını da pahalandırıyor.
Düşük bir oran. Zira bankacılık sistemi eskisinden daha âlâ kapitalize edilmiş durumda. Fed son derece tetikte. Bilhassa pandeminin birinci periyotlarında olanlardan sonra, likiditeyi sızdırma konusunda daha fazla emsalimiz ve istekliliğimiz var.
Milyarder yatırımcı ve Icahn Enterprises lideri Carl Icahn da fikirlerini sundu:
Bence daha da ilerleyebilir. Bu, ekonomimizde sahip olduğunuz tehlikelerden yalnızca biri.

Allianz’ın baş iktisat danışmanı Mohamed El-Erian ise FTX krizi ile ilgili sorumsuz kaldıraç ölçüsüne değiniyor:
İyi haber şu ki, bankaların bilakis ödeme ve uzlaştırma sisteminin bir modülü değiller, bu yüzden büyük sistemik tesirler konusunda endişelenmemize gerek yok. Alınan sorumsuz kaldıraç ölçüsü, varlıkların çapraz mülkiyeti. Bu çeşit şeyler olmamalı. Gördükleri şeyin onları gece uyanık tutacağını sanıyorum.
Siegel, FTX çöküşünün bu nedenle Lehman olayına benzemediğini söylüyor
Wharton profesörü Jeremy Siegel, Lehman çöküşüne benzerlik gösterip göstermediği sorulduğunda şunları söylüyor:
Bazı insanların dediği üzere, ‘Gerçekten düşerse bu bir Lehman anı mı?’ Hayır! Zira aslında bedelin yarısından fazlası aslında düştü. Açıkçası, finansal sistem çok güzel hayatta kaldı. Hakikaten değerli olan bir şey var. Lehman battığında, para piyasası yatırım fonlarında param vardı. Bankalarda ve öteki her emtiada param vardı. Ve kendi kendime, ‘Tanrıya şükür, Fed bu varlıkları destekliyor’ dedim. Kripto piyasasında ise buna sahip değiliz.
Binance CEO’su iflas hakkında ağır konuştu
Binance CEO’su Changpeng Zhao “CZ”, kripto para sanayisinin yıllarca geriye gittiğini söyledi:
FTX’in iflasıyla birlikte kademeli olarak tesirler göreceğiz. Bilhassa çöküşün akabinde FTX ekosistemi ile irtibatı olanlar olumsuz etkilenecek. Ayrıyeten kripto para ekosistemi yıllarca geriye gitmiş durumda. İnsanların itimadı kayboldu.

Galaxy Digital’in CEO’su Mike Novogratz bilhassa yaşananların inancı zedelediğini belirtiyor. Novogratz sözlerinde şunları lisana getirdi:
Güvenmek için ne kaldı. Piyasalar büsbütün sisteme inanç ve başka karşı taraflara itimat ile ilgilidir. Ayrıyeten itimat konusu eski bir öyküdür. Özetle, bermuda şortlu, dağınık saçlı genç, karizmatik bir adam dünyanın en uygun 20 yatırımcısını cezbetti. Düzenleyicileri kendine çekti ve bir nevi tüm sistemin önde gelen adamıydı. Birtakım açılardan bakarsak meseleler devam edecek. İnsanların coin satın alması, satması, ödünç vermesi ve tanıtması için oluşturulan altyapı için çok daha makûs oldu. Bu nedenle aksilikler olacak. Lakin tüm bunlar kripto sanayisinin sonu değil.
Bitcoin maksimalisti Michael Saylor, düzenleyicilerin hızlandıracağını söylüyor
Bitcoin boğası ve Microstrategy’nin kurucusu Michael Saylor ise, SBF’nin ve iflas eden borsanın kripto piyasasında düzenlemeleri hızlandıracağını belirtiyor:
Sektörün büyümesi gerektiğini düşünüyorum ve düzenleyiciler bu alana giriyor. Tüm bunlarla birlikte düzenleyicilerin elini güçlendirecek ve müdahalelerini hızlandıracak.

FTX’te küçük bir pay sahibi olan fintech Circle’ın CEO’su Jeremy Allaire’da konuşan isimler ortasında yer aldı. Allaire, husus ile ilgili olarak fikirlerini aktardı:
Bütün bu piyasa döngüsü (aşağı), bize piyasadaki derin sıkıntıları yansıtmak için birçok fırsat verdi. Şeffaflık eksikliği, karşı taraf görünürlüğündeki eksiklik. Spekülatif token’lara bağlı proje hazineleri ve bilançoları temel nedenler. Son olarak, 10 yıldır bu bölümün içinde olan biriyim. 2008’deki Lehman Bros anına reaksiyon olarak ortaya çıkan bir teknoloji. Lakin, kendi batan versiyonunun ortaya çıkmasına neden olması hayal kırıklığı yaratıyor. Daha güzelini yapabiliriz.

Son olarak ise Nikolaos Panigirtzoglou liderliğindeki JP Morgan stratejistleri ise şunları söylüyor:
Muhtemelen yeni bir marj daveti, kaldıraç azaltma ve kripto şirketi/platform başarısızlıkları başlıyor. Daha güçlü bilançolara sahip kuruluşların sayısı, düşük sermayeli ve yüksek kaldıraçlı olanları kurtarmaktır. Kripto ekosisteminde küçülmeler görünüyor.